صبر در کلام رضوی
«صبر» و بردبارى از فضايل اخلاقى به شمار مى آيد و آثار و منافع فراوانی برای کسی که صبر داشته باشد دارد.
در قرآن مجيد و روایات، همه انسان ها به صبر دعوت شده اند. روايات درباره فضيلت صبر بسیار است، در اين یادداشت به عنوان نمونه، بخشى از روایات امام رضا علیه السلام که سفارش به صبر کرده اند آورده می شود.
در اموری امام رضا علیه السلام سفارش به صبر نموده اند:
– در برآورده شدن حاجات
بزنطى می گوید به ابوالحسن الرّضا علیه السلام گفتم: ديرى است كه از خداوند حاجتى خواسته ام و هنوز دعايم به اجابت نرسيده است. ابوالحسن گفت: صبر کن. من اميدوارم كه خداوند- ان شاء اللَّه- حاجت تو را برآورده سازد. به خدا سوگند، نعمتى كه خداوند دريغ مى كند و براى آخرت انسان ذخيره مى نمايد، از نعمتى كه در دنيا به او مى دهد، بهتر است.
– بر دولت باطل
حسن بن شاذان واسطى می گوید: نامه اى به حضرت رضا عليه السّلام نوشتم و از ناسازگارى و آزار مردم واسط شكايت نمودم. حضرت نوشتند: خداوند از دوستان خود عهد گرفته كه در دولت باطل صبر پيشه سازند؛ بنابراين تو هم به حكم پروردگارت صبر كن، كه چون سرور مردم قيام كند پيروان باطل را از قبر بيرون آورده انتقام دوستان مظلوم ما را از آنها بگيرد.
– برای فرج
احمد بن محمد بن ابى نصر گويد: امام رضا علیه السلام فرمود: چقدر صبر و انتظار فرج خوبست آيا نشنيدى گفته خداى عزوجل را «انتظار بريد كه من هم با شما از منتظرانم» بر شما باد كه صبر كنيد زيرا فرج در نوميدى مى آيد.
در روایاتی صبر، روش امامان علیهم السلام شمرده شده است:
– در زمان تنگدستى
مؤمن، مؤمن حقيقى نباشد مگر زمانى كه سه خصلت و روش در او باشد: … روش امامش که صبر كردن در زمان تنگدستى و پريشان حالى است.
– به هنگام مصیبت
امام رضا عليه السّلام از قول پدر بزرگوارش فرمود: پدرم (امام صادق عليه السّلام) مرا امر فرمود كه به نزد مفضّل بن عمر بروم و او را در مرگ اسماعيل تعزيت بگويم و فرمود: به مفضّل سلام برسان و به او بگو كه ما مصيبت اسماعيل را ديديم و صبر كرديم، پس صبر كن همان طور كه ما صبر كرديم، ما هر گاه امرى را اراده كنيم و خداوند امر ديگرى را اختيار كند ما امر خود را تسليم امر او خواهيم كرد.
ائمه علیهم السلام صبر را از ایوب علیه السلام که سرآمد و مَثَل صابران است به ارث برده اند. محمد بن حسين بن يزيد از امام رضا عليه السّلام روایت می کند که حضرت فرمودند: ما خاندانى هستيم كه گذشت را از خاندان يعقوب و شكر را از خاندان داود به ارث برده ايم. راوى معتقد بود كه كلمه ديگرى هم بوده كه او فراموش كرده و من [على بن اسباط] به او گفتم: شايد فرموده است: صبر و شكيبايى را از خاندان ايوب به ارث برده ايم.
امام رضا علیه السلام حتی به هنگام سخن گفتن دیگران نیز صبر و بردباره می کرده اند، رواي می گوید: من نديدم و نشنيدم هيچ كس را كه أفضل باشد از امام رضا (ع) و ديده ام از او چيزهایی را كه از هيچ كس نديده ام، نديده ام كه سخن كسى را قطع كرده باشد، صبر مي فرمود تا کلام تمام شود.
در بخشی دیگر از روایات، امام رضا علیه السلام درباره صبر سخنان ارزشمندی دارند:
– از ویژگی های بهترين بندگان
ازامام رضا عليه السّلام در باره بهترين بندگان پرسيده شد. فرمودند: … چون دچار [بلايى] شوند صبر پيشه دارند.
– شرط بهشتی شدن
هفت چيز بدون هفت چيز، مسخره کردن خود است … كسى كه از خدا بهشت بطلبد اما در سختي ها صبر نكند.
– راه رسیدن به مقام عبادت
صبر و بردبارى را حفظ نمائيد، مردى به مقام عبادت نخواهد رسيد مگر اينكه حليم باشد.
– از گنج هاى بهشت
به نقل از حضرت على عليه السّلام: از گنج هاى بهشت صبر كردن در مشكلات است.
– پاداشی برابر با پاداش شهید
خداوند بنده مؤمن را به بلائى گرفتار نمي كند كه در آن بلا صبر كند مگر اينكه به اندازه شهيدى به او پاداش دهد.
سزاست انسان در همه احوال صبر را سرلوحه زندگی خویش قرار دهد چرا که بدون صبر و استقامت، به جايى نمى رسد و كليد اصلى پيروزى ها، صبر و شكيبايى است و اطاعت فرامین الهی و ترك معصیت ها، بدون صبر دوامى ندارد زیرا صبر در برابر ايمان، همانند سر نسبت به بدن است.
تهیه کننده : امیر حسین خوشرو اول – معاونت فناوری آموزشگاه
تائید کننده : آقای حمید عباس زاده – معاونت پرورشی آموزشگاه